ایمپکت فاکتور به وسیله Eugene Garfield (بیانگذار موسسه تامسون ISI که بخشی از تامسون رویترز است) در دهه 1960 بنیان گذاری شد. ایمپکت فاکتور مجلات هر ساله برای مجلاتی که در لیست مجلات تامسون رویترز قرار دارند تعیین می شود. در پایان هر سال، مجله های تحت پوشش فهرست نویسی ISI که در فهرست وبگاه علم (Web of Science=WOB) قرار گرفته اند، ارزیابی می شوند. این موسسه هر سال در ماه ژوئن (ماه 6 میلادی) ایمپکت فاکتورهای مجلات در سال قبل را در گزارشات ارجاع مجله یا (Journal Citation Reports,JCR)، منتشر می کند. این ضریب، نه برای مقاله یا نویسنده، بلکه برای مجله محاسبه می شود. شاخص Impact factor به شما کمک می کند که ارزیابی مناسبی از ژورنال بویژه هنگامی که با ژورنالهایی در زمینه یا رشته مشابه مقایسه میشود داشته باشید.
نحوه محاسبه IF:
Impact Factor فقط درمورد نشریات نمایه‌شده در بانک اطلاعاتی Web of Science و توسط موسسه ISI برای بیش از 11000 مجله محاسبه و منتشر میشود. به‌این ترتیب فقط مجلات ISI دارای Impact Factor واقعی هستند. محاسبه بر مبنای یک دوره سه ساله صورت می گیرد. IF ژورنال x از تقسیم نمودن تعداد موارد ارجاع به مقالات دو سال گذشته آن ژورنال (x) در سال جاری در تمامی ژورنالها، به تعداد مقالات منتشر شده در ژورنال (x) در بازه دو سال گذشته حاصل می آید. فرضا اگر در سال ۸۴ جمعا ۴۰ ارجاع به یک مجله صورت گرفته باشد و در آن مجله در سال ۸۲ تعداد ۲۶ مقاله و در سال ۸۳ تعداد ۲۴ مقاله چاپ شده باشد، ضریب ارجاع آن مجله، از تقسیم ۴۰ بر ۵۰ (24+26=50) به دست می آید که 0.8 است. یعنی به طور متوسط، هر مقاله آن نشریه 0.8 مرتبه مورد استناد مقالات دیگر قرار گرفته است.
نحوه دسترسی به IF مجلات:
برای مشخص سازی ضریب تاثیر IF یک مجله می توان به سایت مربوطه به آن مجله مراجع کرد و اطلاعات لازم را بدست آورد. همچنین برای جلوگیری از هرگونه سوء استفاده می توان از سایت های معتبری چون SJR , Bioxbio استفاده نمود.
SJR: www.scimagojr.com
Bioxbio: www.bioxbio.com
CiteFactor: www.citefactor.com
چند نکته:
IF معیار ارزیابی ژورنالها در یک زمینه یا رشته خاص با یکدیگر میباشند. بنابراین هرگز نباید IF یک ژورنال پزشکی به طور مثال رشته داخلی را با IF یک ژورنال دندانپزشکی مقایسه نمود.
برخی مجلات مقالاتی را چاپ می کنند که حالت Review دارند. IF این مجلات معمولا بسیار بالاتر از مجلات دیگر در یک رشته خاص میباشد. از جمله این مجلات می توان به Annual Review of Cell and Developmental Biology و Annual Review of Genetics اشاره نمود.
هرچند IF یک ژورنال میتواند به عنوان معیاری جهت تخمین ارزش متوسط مقالات آن ژورنال به کار رود ولی بایستی در نظر داشت تعداد ارجاعات به مقالات مختلف یک ژورنال می تواند بسیار متفاوت باشد. به عبارت دیگر توزیع فراوانی ارجاع به هر مقاله در یک ژورنال به هیچ عنوان یک توزیع نرمال نمیباشد. به طور مثال بیش از 90 درصد IF ژورنال بسیار معتبر Nature در سال 2004 به 25 درصد مقالات منتشر شده در این ژورنال بازمی گشت.
IF هرچند یک شاخص کمی علم سنجی است که میتواند معیاری برای سنجش کیفیت نشریات باشد اما به دلیل محدودیت‌های که دارد نباید آن را به تنهایی شاخصی برای ارزشیابی و سنجش کیفیت مجلات دانست.
